Japon Prenses'in Katılımı İle Tarihin Kalbine Yeni Bir Kazı Başlıyor
Türkiye’nin Neolitik çağ araştırmalarındaki en büyük projelerinden biri olan Taş Tepeler yeni bir durağa ulaştı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Japonya Prensesi Akiko Mikasa’nın da katılımıyla düzenlenen törenle Şanlıurfa Ayanlar Höyük’te kazı çalışmalarının resmen başladığını açıkladı.
TARİHİN KALBİNDE YENİ BİR KAZI BAŞLIYOR
AYANLAR HÖYÜK’E İLK KAZMA PRENSES AKİKO'DAN
BAKAN ERSOY: AYANLAR BÖLGENİN EN BÜYÜK HÖYÜKLERİNDEN VE EN UZUN SÜRE İSKAN GÖREN YERLEŞİM ALANI
PRENSES MİKASA: TÜRKİYE İLE JAPONYA İLİŞKİLERİ ARKEOLOJİYLE DERİNLEŞECEK
Şanlıurfa-BHA
Bakan Ersoy, konuşmasında “2021’de başlattığımız bu muazzam arkeoloji yolunun yeni menzilindeyiz.” sözleriyle tarihin kalbinde başlayan bu kazı çalışmasının ayrıntılarını paylaştı. Ayanlar’ın, Göbeklitepe ve Karahantepe gibi Neolitik Dönem'in en önemli merkezlerinden, bölgenin de en büyük höyüklerinden biri olduğuna işaret eden Bakan Ersoy, “Bugün 12’nci yerleşim yeri olarak Ayanlar’ı projeye dahil ediyoruz.” dedi.
Yüzey taramalarının Ayanlar’ın yerleşik yaşamın ilk evrelerinden itibaren iskân edildiğini gösterdiğini belirten Ersoy, diğerlerinden farklı olarak Ayanlar Höyük'ün en uzun süre iskân gören yerleşim alanı olarak bilindiğini söyledi. Anadolu topraklarının medeniyet zenginliğinin ardı arkasının kesilmediğini vurgulayan Ersoy, büyük bir heyecan ve gururla bu benzersiz mirasın her parçasına sahip çıkmayı sürdürdüklerini dile getirdi.
“İnsanlık Tarihinin Kökleri Bu Topraklarda”
Dünya Neolitik Çağ araştırmalarının kalbinde, insanlığın medeniyet yürüyüşüne dair bilinenleri değiştiren bu topraklarda yürütülen arkeoloji çalışmalarının önemine vurgu yapan Ersoy, şunları söyledi: "Burada vurulan her kazma darbesiyle, geçmişle aramızda duran bilinmezlik duvarı biraz daha yıkılmakta; uzmanlarımızın elinde tozları silkeleyen her fırça darbesi binlerce yıllık geçmişin üstünü örten gölgeleri dağıtmaktadır."
Taş Tepeler Projesi'nin 12 bin yıl önce ulaştıkları teknolojik ve sanatsal düzey ile Anadolu’daki toplulukların eski dünya için bir esin kaynağı olduğunu belirten Ersoy, bugünkü uygarlığın temellerinin atıldığı yerlerin başında Anadolu'nun geldiğini söyledi. Bakan Ersoy, “Bu topraklar; yerleşik hayatın başladığı, ilk köylerin kurulduğu, üretici yaşamın ortaya çıktığı ve ilk anıtsal kamu yapılarının inşa edildiği yer olarak medeniyet hikâyesinin merkezidir.” dedi.
Projenin kapsamına ilişkin bilgiler de paylaşan Ersoy, 2025 itibarıyla 15’i Türk, 21’i yabancı olmak üzere 36 akademik kurumun, toplam 219 bilim insanı ve öğrencinin çalışmalara katıldığını söyledi. Bu yönüyle Taş Tepeler’in Cumhuriyet tarihinin en kapsamlı arkeoloji projesi olduğunu vurguladı.
İlk Kazmayı Japon Prensesi Vurdu
Ayanlar Höyük’teki kazılar, Japonya Prensesi Akiko’nun vurduğu ilk kazma darbesiyle başlatıldı. Bakan Ersoy, “Tıpkı 39 yıl önce dedeleri Altes Prens Takahito Mikasa'nın Kaman-Kalehöyük’te başlattığı kazı çalışmaları gibi” sözleriyle bu tarihi ana dikkat çekti.
Konuşmasında, üç kuşaktır Türkiye arkeolojisine destek veren Mikasa ailesini ve Kaman-Kalehöyük kazılarını sürdüren merhum Dr. Sachihiro Omura ile Prof. Dr. Tahsin Özgüç ve Prof. Dr. Nimet Özgüç’ü de saygıyla anan Bakan Ersoy, Türk-Japon dostluğunun arkeoloji alanında güçlü bir köprü kurduğunu belirtti.
“Bu Mirası Sahibi ve Koruyucusuyuz”
Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, sözlerini şu ifadelerle tamamladı: “Topraklarımızın bağrında muhafaza edilmiş farklı medeniyetlerin kadim mirasına, onun varisi ve koruyucusu olmanın sorumluluğuyla sahip çıkmayı sürdüreceğiz. Bu zenginliği, ortak miras anlayışıyla tüm insanlıkla paylaşmaya devam edeceğiz. Ayanlar Höyük çalışmalarımızın Türk ve dünya arkeolojisi için hayırlı olmasını diliyorum."
Tarihi Yeniden Yazacak Keşifler Ortaya Çıkacak
Japonya Prensesi Akiko Mikasa da Japonların yer aldığı kazı ekibi tarafından yürütülecek Ayanlar Ören Yeri Kazısı’nın başlama töreninin gerçekleştiriliyor olmasından duyduğu memnuniyeti ifade ederek kazının Göbeklitepe ile bağlantısına dikkat çekti.
Ayanlar'ın, dünyanın en eski tapınağı olduğu düşünülen kalıntıların bulunduğu Göbeklitepe'ye yaklaşık 30 kilometre uzaklıkta konumlandığını hatırlatan Akiko, tapınağı inşa edenlerin yerleşim yeri olabileceğinin belirtildiğini söyledi.
Bu ören yerinde tarihi yeniden yazacak keşiflerin ortaya çıkarılmasının beklendiğini söyleyen Prenses Akiko, Kaman – Kalehöyük’te yaşanan bir anıya da değinerek şunları söyledi:
“Prens Takahito Mikasa elinde, avuç içi büyüklüğünde, kurşun renkli bir çömlek parçası tutuyordu. Profesör hemen şu şekilde cevap vermiş: 'Bu, Demir Çağı'ndan kalma, yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine ait bir parçadır. İyi bir başlangıç' Ayanlar Ören Yeri’nin de böyle iyi bir başlangıç yapmasını dileyerek sözlerime son vermek istiyorum.”
Arkeoloji Türk-Japon Dostluğunu Derinleştirecek
Japonya Prensesi Akiko Mikasa konuşmasının sonunda kazı çalışmalarının başarı ile ilerlemesi temennisini paylaşarak arkeoloji aracılığıyla Türkiye ile Japonya arasındaki ilişkilerin daha da derinleşmesini istediğini söyledi.
Japonya Türkiye'nin Kültürel Varlıklarının Korunmasına Katkı Sunuyor
Japonya’nın Türkiye Büyükelçisi Takahiko Katsumata ise konuşmasında, iki ülkenin kültürel miras alanında güven ve dostluk temelinde iş birliği ilişkisi kurduğunu dile getirdi.
Japonya'nın, Türkiye'deki kazı çalışmalarıyla bölge halkının kültürel varlıkların korunması konusunda bilinçlenmesine ve istihdam yaratılmasına destek olduğunu anlatan Katsumata aynı zamanda da bölgenin canlanmasına katkı sağladığını söyledi.
Katsumata, Ayanlar kazısının Türkiye Cumhuriyeti'nin izniyle, Chiba Teknoloji Enstitüsü ve Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü iş birliğinde yürütüldüğünü belirtti.
Büyükelçi Katsumata konuşmasına şöyle devam etti: "Bu iş birliği, on yılı aşkın bir süre önce, bugün burada olan ve o dönem Japonya Büyükelçisi olarak görev yapan Sayın Yokoi Yutaka'nın, o dönem Chiba Teknoloji Enstitüsü Müdürü olan uzay mühendisliği Profesörü Müteveffa Matsui Takafumi’yi, Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü Müdürü Müteveffa Profesör Omura Sachihiro ile tanıştırmasıyla başlamıştır.”
Törene, Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak, Japonya’nın Türkiye Büyükelçisi Takahiko Katsumata, Şanlıurfa Milletvekili Abdurrahim Dusak, Şanlıurfa Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Kasım Gülpınar, Türk Hava Yolları Genel Müdürü Bilal Ekşi ile Japon Anadolu Arkeoloji Enstitüsü Başkanı Kimiyoshi Matsumura da katıldı.
Törenin sonunda Japonya Prensesi Akiko Mikasa kazı alanına ilk kazmayı vurarak çalışmaları başlattı.
(19.09.2025)
